Leren mediteren is niet moeilijk. Ermee doorgaan is de uitdaging!

Zachtjes kom ik mijn bed uit om niemand wakker te maken. We zijn in een natuurhuisje op de Hoge Veluwe. Onze hond Gizmo doet zijn kop omhoog en kijkt mij slaperig aan. Hij volgt mijn gebaren. Dan laat hij zijn kop weer zakken maar let nog steeds goed op door de spleetjes van zijn ogen. Ik neem mijn zenkussen en een deken en zoek een plekje uit bij het raam. De deken leg ik samengevouwen op de grond. Het kussen plaats ik op de deken en ga erop zitten. Als je wilt leren mediteren, kies dan een rustige plek uit waar je niet gestoord wordt.
De details van de meditatiehouding laat ik ook zien in een video op YouTube. De link vind je onderaan dit artikel. Hier zal ik ingaan op vier vragen:

1. Waarom je een kussen gebruikt als je wilt leren mediteren,
2. Hoe lang je het beste kunt gaan zitten
3. Je wilt leren mediteren, maar wat gebeurt er precies tijdens de meditatie?
4. Wat gebeurt er met je als je gedurende langere tijd regelmatig mediteert?

1. Leren mediteren op een kussen

Je kunt ook leren mediteren op een bankje en zelfs op een stoel. Maar als het zitten op een kussen haalbaar voor je is, heeft dit de voorkeur. Van Boeddha wordt in een soetra gezegd dat hij een kussen maakte van stro waarop hij ging zitten. Als het kussen de juiste hoogte heeft, kantelt je bekken wat naar voren waardoor je buik zich kan ontspannen en optimaal gaat meebewegen met de ademhaling. De hoogte van het kussen luistert precies. Mijn kussen is 17 cm hoog. Het is gevuld met kapok. Daardoor kan ik de hoogte gemakkelijk aanpassen.
Lukt het niet om op een kussen te zitten, omdat je niet voldoende bewegelijkheid hebt in de heupen, kun je leren mediteren met behulp van een meditatiebankje. Je gaat geknield op de grond zitten en schuift het meditatiebankje onder je zitvlak. In deze houding kantelt het bekken eveneens in de juiste hoek naar voren.
Wanneer ook dit lastig voor je is, bijvoorbeeld omdat je ooit een blessure hebt gehad, dan kun je leren mediteren op een stoel. Je verhoogt de stoel met een kussen zodat het bekken de juiste hoek kan maken. Je gaat vooraan de stoel zitten zonder te leunen.
In alle gevallen strek je van de wervelkolom tot aan de kruin van je hoofd. De houding is tegelijk zowel actief en aanwezig als ontspannen.

2. Hoe lang ga je mediteren?

Als je wilt leren mediteren raad ik je aan naar een dojo te gaan om samen met anderen te beoefenen. Samen beoefenen is bevorderlijk voor de concentratie en het volhouden. Bovendien wordt je houding gecorrigeerd. Daarnaast kun je dan ook nog thuis beoefenen.
Hier in het natuurhuisje leg ik een klokje naast me neer maar ik kijk er niet op. Pas als ik het gevoel heb dat ik de met mijzelf afgesproken tijd heb gezeten, kijk ik op het klokje. Meestal zit ik zo’n twee keer 35 minuten met tussendoor loopmeditatie. Dat is de tijd die wij ook in onze dojo zitten. Maar als je alleen mediteert en zeker als je net begint, zal je dat als erg lang ervaren.
Neem in het begin een tijd die je kunt volhouden, bijvoorbeeld 15 of 20 minuten. Later als je meer ervaring hebt kun je langer zitten. In het begin is het vooral van belang dat je een ritme opbouwt en het volhoudt. Spreek met jezelf een aantal momenten af, bijvoorbeeld 2x per week in de ochtend. Probeer op deze tijden ook daadwerkelijk iedere keer te gaan mediteren. Je systeem gaat eraan wennen en je zult ernaar gaan verlangen.

3. Je wilt leren mediteren, maar wat gebeurt er precies tijdens de meditatie?

Wij zijn op de Hoge Veluwe, verkeer is er nauwelijks. Het is bijna volledig stil. Ik hoor slechts de zilveren fluittonen van een roodborstje en nog een paar andere vogels. Stilte om je heen is goed voor de concentratie maar niet noodzakelijk. Ook met stadse geluiden om je heen kun je mediteren.
Eerst richt ik mijn aandacht op de houding. Die is rechtop en in balans, wakker en aanwezig. Vervolgens observeer ik de ademhaling zoals die is, zonder deze te beïnvloeden. Tegelijk komen gedachtes omhoog. Ik bedenk dat ik al twee dagen mijn laptop niet geopend heb. Ik denk aan de kinderen die allen gekomen zijn en aan de wandeling die we over de heide gemaakt hebben. Telkens breng ik mijn aandacht terug naar de houding en de ademhaling, echter zonder het denken af te wijzen. Gaandeweg wordt de concentratie dieper. Ze wordt fysiek en vanzelfsprekend. De stroom aan gedachten zal uit zichzelf minder worden.
Als je gaat leren mediteren is geduld de beste raadgever. Probeer niet iets te bereiken. Geef je over aan de houding en de ademhaling en laat al het andere los.

Bekijk ook eens mijn videotraining ‘Stressvrij werken met tijdsurfen’ en leer een goede balans tussen werk en privé te creëren. 

4. Wat gebeurt er met je als je gedurende langere tijdregelmatig mediteert?

Tijdens de meditatie laat je jezelf los! Omdat je de gedachten en alle andere gewaarwordingen voorbij laat gaan, kom je in een diepere laag van je bewustzijn. Het nadenken over iets wat je bezig houdt wordt minder, wel zijn er nog steeds gedachten uit het onbewuste. Omdat je tegelijk met zowel je lichaam als je geest beoefent, zal je lichaam en geest als één waarnemen. Gaandeweg ben je minder bezig met je te concentreren, je bent een en al aandacht!
Door regelmatige meditatie gaat je geest wennen aan het loslaten en aan de diepere laag. Het is geen speciale toestand, het is de normale oorspronkelijke staat van zijn. Onbewust zal je steeds vaker handelen vanuit deze staat en minder vanuit de verlangens en bedenksels van het ego.
Essentieel bij de meditatie is dat je het doel loslaat. Zolang je een doel hebt, is je geest gespitst op het bereiken van het doel en dus niet open. Het loslaten van het doel zorgt er ook voor dat degene die mediteert zich niet speciaal voelt maar juist normaal en authentiek.

Ga naar de video met uitleg over de meditatiehouding