14 aug Leren om angst toe te laten
‘Hoe vlieg je dat aan, hoe kun je iemand leren om angst toe te laten’ vraagt een van de coaches in opleiding. Het is een goede vraag. Emoties zoals angst dien je toe te laten. Zoogdieren doen dit vanzelfsprekend, onze hond Gizmo schudt zich even uit nadat hij geschrokken is van een harde knal en kan dan weer verder.
Scherpe pen
In mijn herinnering komt een beeld omhoog van een aardige man met een stoppelbaard en zachte ogen die jaren geleden met mij contact zocht. Laat ik hem Guy noemen.
Guy is journalist en heeft een scherpe pen. De onderwerpen waarover hij schrijft zijn controversieel, hij heeft geen schroom om de dingen duidelijk te benoemen. Dat maakt niet alleen maar vrienden. Ondanks zijn moedige inborst, kampt hij met angsten. Hij is een aantal keren fel aangevallen in de media en nu ruikt hij overal gevaar.
Laatst was er rumoer buiten bij hem voor de deur. Het was alsof zijn adem afgesneden werd. Later bleken het feestgangers te zijn geweest, die luidruchtig afscheid namen.
Guy vertelt dat hij zich niet veilig voelt. Op straat kijkt hij om zich heen of hij gevolgd wordt. ’s Avonds blijft hij binnen met de gordijnen dicht.
De landkaartsessie
We doen de landkaartsessie. Guy vertelt over zijn jeugd, over het gezin en de sfeer die daar heerste. Hij beschrijft zijn beide ouders en ook zover hij dat weet iets over de grootouders. Heftige gebeurtenissen noem ik blikseminslagen.
Als een cliënt vertelt over zijn leven, ben ik meestal stil. Met deze rustige aandachtige luisteraar tegenover zich, wandelt de cliënt veilig door zijn leven. Hij doet deuren open die anders gesloten blijven en vertelt en voelt tegelijk wat er daar is gebeurd.
De landkaart geeft overzicht. De coach ziet de groeven en barrages die zijn ontstaan. Hij ziet de kraterinslagen en de sporen die het vuur achtergelaten heeft. Hij krijgt overzicht. Vaak lucht het gesprek op en heeft de cliënt tijdens deze reis in zijn verleden al een stuk verwerking gedaan.
Omlopen
Guy vertelt dat hij jarenlang gepest is. Hij nam andere routes om de jongens niet tegen te komen wat lang niet altijd lukte. Hij was te stoer geweest om erover te vertellen en wilde ook niet belasten.
Ik vertel dit verhaal van Guy aan de groep coaches in opleiding, want zijn verhaal maakt veel duidelijk over wat ik noem allergische reacties: er is vroeger een situatie geweest die lijkt op de situatie van vandaag. In zijn jeugd heeft Guy zich als het ware getraind om zijn angsten te onderdrukken. Nu hij in deze nieuwe situatie opnieuw bang is, krijgt hij een extra sterke afweerreactie.
Angst of verzet
Samen met de groep coaches in opleiding bespreken we de oefening die de cliënt gaat leren om angst toe te laten. Op zo’n moment kan er veel spanning in het lichaam aanwezig zijn. Deze spanning is echter niets anders dan verzet. Dit verzet is veel duidelijker te voelen dan de onderliggende angst.
Nu laat je de cliënt ervaren dat angst een helper is. Angst maakt je alert en zegt als hij zou kunnen praten: ‘Let op’. Als je dat durft te voelen, als je hem ziet als een vriend die jou helpt, dan zakt de angst en tegelijk wordt je hoofd helder. Je kunt dan goed onderscheid maken tussen reëel gevaar en je eigen waanvoorstellingen.
Met enkele sessies had Guy de aanpak onder de knieën. Ook als hij alleen thuis was, kon hij de oefening doen en zichzelf kalmeren. Niet door de angst weg te duwen maar juist door het verzet op te geven en de angst in zijn lichaam fysiek toe te laten.
Het toepassen van deze oefening is een thema in de workshop ‘De Innerlijke Metamorfose in zelfbeeld en emoties’.